ทำไมสัตว์จึงต้องลอกคราบ

สุนทร   ตรีนันทวัน
ผู้เชี่ยวชาญสาขาเทคโนโลยีการศึกษา สสวท.
สอบถามเพิ่มเติม E-mail : strin@ipst.ac.th

               สิ่งมีชีวิตในโลกนี้มีจำนวนมากมาย  มีรูปร่างและโครงสร้างที่แตกต่างกันไปตามแต่ละชนิด  สิ่งมีชีวิตเหล่านี้มีการเจริญเติบโต  มีโครงสร้างและรูปร่างใหญ่ขึ้น  การเจริญของสัตว์บางชนิดเมื่อเจริญถึงระยะหนึ่งสัตว์ชนิดนั้นจะเจริญเติบโตต่อไปไม่ได้ เช่น พวกแมลงต่างๆเพราะมีโครงร่างแข็งห่อหุ้มลำตัวการเจริญเติบโตของร่างกายจึงมีขีดจำกัดร่างกายเจริญเติบโตต่อไปไม่ได้  จึงต้องสลัดหรือลอกโครงร่างแข็งเดิมออก จึงสร้างลำตัวใหม่ให้เจริญเติบโตต่อไปได้อีก นอกจากนี้ก็ยังมีสัตว์มีกระดูกสันหลังบางชนิดการเจริญเติบโตจะต้องสลัดผิวหนังเดิมออกร่างกายจึงจะเจริญเติบโตต่อไปได้อีก  ซึ่งเรียกว่า การลอกคราบ  (Molting หรือ  ecdysis)  การลอกคราบแต่ละครั้งจะทำให้สัตว์นั้นๆเจริญเติบโตต่อไปได้
               สัตว์พวกนี้เมื่อมีอายุมากขึ้น  ร่างกายก็จะเจริญเติบโตขยายขนาดใหญ่ขึ้น  เนื่อเยื่อภายในก็จะเริ่มสร้างโครงร่างใหม่ หรือผิวหนังใหม่เติบโตอยู่ใต้โครงร่างเดิม   จึงต้องลอกคราบหรือสลัดโครงร่างเดิมหรือผนังเดิมออกไปเพื่อที่จะทำให้สัตว์นั้นๆเจริญเติบโตขยายขนาดต่อไปได้            
               ส่วนสัตว์จำพวกงูนั้นก็จะสร้างผิวหนังใหม่ขึ้นมาอยู่ใต้ผิวหนังเดิม และต่อมาก็จะมีการลอกคราบเช่นกันโดยสลัดผิวหนังเดิมออกไป
สัตว์ที่มีการลอกคราบส่วนใหญ่เป็นสัตว์ที่ไม่มีกระดูกสันหลังพวกหนึ่งที่มีลักษณะพิเศษ  คือสัตว์ที่อยู่ในไฟลัม อาร์โทรโปดา (Arthopoda)  ซึ่งเป็นสัตว์ที่มีลักษณะเฉพาะ คือ  มีระยางค์เป็นปล้องๆ  มีโครงสร้างแข็งห่อหุ้มอยู่ภายนอก หรือที่เรียกกันว่ามีโครงกระดูกแข็งอยู่ภายนอกลำตัว (Exoskeleton)  ได้แก่  แมลงต่างๆ  แมงมุม  ปู  ตะขาบ กิ้งกือ ตั๊กแตน  ด้วง  มวน    และตัวอ่อนหรือตัวหนอนไหม  หนอนด้วง  หนอนผีเสื้อ  และยังมีสัตว์ที่มีกระดูกสันหลังอีกบางชนิดที่มีการเจริญเติบโตโดยมีการลอกคราบ  เช่น งู ต่าง ๆ  ฯลฯ
               ในบางครั้งเราคงจะเคยเห็นคราบของแมลงต่าง ๆ กันมาบ้างแล้ว  เช่น  คราบของแมงมุม  คราบของหนอนไหม  คราบของจักจั่นที่เกาะอยู่ตามต้นไม่  คราบของตัวอ่อนแมลงปอ และคงจะเคยเห็นหรือเคยไดยินมาแล้ว  คือ  ปูนิ่ม  เป็นปูที่เพิ่งลอกคราบใหม่ๆนั่นเอง
               ปกติแล้วสัตว์ที่ลอกคราบใหม่ๆ จะยังไม่แข็งแรง  สัตว์พวกนี้จะอยู่นิ่งๆระยะหนึ่ง  จึงจะเคลื่อนไหวไปมาได้สะดวกเหมือนเดิม  ในระยะนี้โครงสร้างใหม่นั้นยังอ่อนนิ่ม  ร่างกายจึงสมารถเจริญเติบโตขยายขนาดต่อไปได้อีกและเคลื่อนไหวไปมาได้สะดวกเหมือนเดิม  จนถึงระยะหนึ่งก็จะต้องลอกคราบใหม่อีกซึ่งเป็นธรรมชาติของสัตว์เหล่านี้

------------------------------------

เว็บไซต์ข้อมูลอ้างอิง
   1. http://www.lks.ac.th                                                            2. http://th.wikipedia.org                                                            3. http://maceducation.com                                                            4. http://guru.sanook.com                                                            5. http://binturong.multiply.com                                                            6. http://kanchanapisek.or.th